Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
An Alternative Republic, Religion or Lifestyle:
Fenerbahçe Soccer Team and Supporters
M. Gökşen BUĞRA*
ÖZET
Çağdaş kentin sosyalleşme olanakları arasında futbol önemli bir yer tutmaktadır; özellikle bazı yerel
takımlar bulundukları alanda yaşayan insanları yakınlaştırırlar. Bu makalede futbolun yarattığı kültürel
kodlar, taraftar gruplarının folkloru, olumlu ve olumsuz yönleriyle tartışılacak; futbol-gündelik hayat ilişkisi
bu sosyal grup üzerinden değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Futbol, taraftar, fanatizm, ritüel, çağdaş kent.
ABSTRACT
Soccer has an importance in the facilities of socializing in modern dty. Especially some local teams
make people socialized in the neighborhood. This article discusses the cultural codes that is made by soccer
itself and the folklore of supporter groups. The aim of this article is to discuss the relation between soccer
and daily life at the sample of this social group.
Key Words
Soccer, supporter, fanaticism, rituel, modern dty.
“Öyle bir cesaret ki: Kahvede muhabbetten düşeceksin, pazartesi sabahları ve cuma akşamları işyerinde şaşkın
bir suskunluğa mahkûm olacaksın, teneffüslerde okul bahçesinin bol ‘lan’lı
tartışmalarına uzak kalacaksın, dolmuşta yalnızsın, ekran başında heyecansız...” (75). Can Kozanoğlu, Türkiye’de
Futbol-Bu Maçı Alıcazl adlı kitabında
futboldan geri kalmanın toplum içinde
yol açacağı bir çeşit eziklikten söz ediyor. Yaklaşımında erkeklere ait bir çevreyi temel alan Kozanoğlu, henüz çok
küçük yaşta futboldan haberdar olmadığı için dışlananların büyüdükçe belirli
grupların uzağında ‘mahcup’ kalacağını
vurguluyor.
Peki kimdir bu belirli gruplar? Futbol ile ‘erkek’ cinsiyetinin pekiştirildiği düşüncesi (yanılgısı?), öncelikle
oyunu aktif olarak oynayan ve kuran
ekiplerin erkeklerden oluşmasından
kaynaklanır.
Her ne kadar kadın takımları kurulsa ve kadın ligleri oluşturulsa
da futbol, bütün dünyada erkek ekiplerle popülerliği yakalar. Türk toplumunda
erkek ve kız çocukların kendi cinsiyetlerine göre verili sınırlarda büyütüldüğü
düşünülürse; Türkiye’de futbolun neden
erkeklerin sosyal hayatında bu kadar
önemli bir role sahip olduğu anlaşılabilir. Örneğin kız çocuklarına bebekler ya
da çay takımları alınarak onun ‘anne’
kimliği pekiştirilirken, erkek çocuklarına alınan araba, ‘top’ gibi oyuncaklarla
futbol ve ‘erkeklik’ ilişkisi kodlanır. Erkek çocukları, özellikle babaları ya da
aile erkekleri tarafından konuşmaya
başladığı andan itibaren ezberletilen ‘takım adı’, biraz büyümeye başladığında
ödül olarak ‘maç’a götürülmesi, sevdiği
futbolcuyu idol seçerek ona benzemeye
çalışmasıyla verilen kodları uygular.
Yine de futbol taraftarlığının etkin kesimi
erkekler olsa da son yıllarda tribüne giBilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi.
Fenerbahçe Soccer Team and Supporters
M. Gökşen BUĞRA*
ÖZET
Çağdaş kentin sosyalleşme olanakları arasında futbol önemli bir yer tutmaktadır; özellikle bazı yerel
takımlar bulundukları alanda yaşayan insanları yakınlaştırırlar. Bu makalede futbolun yarattığı kültürel
kodlar, taraftar gruplarının folkloru, olumlu ve olumsuz yönleriyle tartışılacak; futbol-gündelik hayat ilişkisi
bu sosyal grup üzerinden değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Futbol, taraftar, fanatizm, ritüel, çağdaş kent.
ABSTRACT
Soccer has an importance in the facilities of socializing in modern dty. Especially some local teams
make people socialized in the neighborhood. This article discusses the cultural codes that is made by soccer
itself and the folklore of supporter groups. The aim of this article is to discuss the relation between soccer
and daily life at the sample of this social group.
Key Words
Soccer, supporter, fanaticism, rituel, modern dty.
“Öyle bir cesaret ki: Kahvede muhabbetten düşeceksin, pazartesi sabahları ve cuma akşamları işyerinde şaşkın
bir suskunluğa mahkûm olacaksın, teneffüslerde okul bahçesinin bol ‘lan’lı
tartışmalarına uzak kalacaksın, dolmuşta yalnızsın, ekran başında heyecansız...” (75). Can Kozanoğlu, Türkiye’de
Futbol-Bu Maçı Alıcazl adlı kitabında
futboldan geri kalmanın toplum içinde
yol açacağı bir çeşit eziklikten söz ediyor. Yaklaşımında erkeklere ait bir çevreyi temel alan Kozanoğlu, henüz çok
küçük yaşta futboldan haberdar olmadığı için dışlananların büyüdükçe belirli
grupların uzağında ‘mahcup’ kalacağını
vurguluyor.
Peki kimdir bu belirli gruplar? Futbol ile ‘erkek’ cinsiyetinin pekiştirildiği düşüncesi (yanılgısı?), öncelikle
oyunu aktif olarak oynayan ve kuran
ekiplerin erkeklerden oluşmasından
kaynaklanır.
Her ne kadar kadın takımları kurulsa ve kadın ligleri oluşturulsa
da futbol, bütün dünyada erkek ekiplerle popülerliği yakalar. Türk toplumunda
erkek ve kız çocukların kendi cinsiyetlerine göre verili sınırlarda büyütüldüğü
düşünülürse; Türkiye’de futbolun neden
erkeklerin sosyal hayatında bu kadar
önemli bir role sahip olduğu anlaşılabilir. Örneğin kız çocuklarına bebekler ya
da çay takımları alınarak onun ‘anne’
kimliği pekiştirilirken, erkek çocuklarına alınan araba, ‘top’ gibi oyuncaklarla
futbol ve ‘erkeklik’ ilişkisi kodlanır. Erkek çocukları, özellikle babaları ya da
aile erkekleri tarafından konuşmaya
başladığı andan itibaren ezberletilen ‘takım adı’, biraz büyümeye başladığında
ödül olarak ‘maç’a götürülmesi, sevdiği
futbolcuyu idol seçerek ona benzemeye
çalışmasıyla verilen kodları uygular.
Yine de futbol taraftarlığının etkin kesimi
erkekler olsa da son yıllarda tribüne giBilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü Yüksek Lisans Öğrencisi.